O jakich uprawnieniach warto pamiętać, aby prowadzić skuteczną obronę w sprawach karnych?
Oskarżony ma prawo do ustanowienia obrońcy, którym może być adwokat lub, od niedawna, radca prawny. Udział profesjonalnego pełnomocnika, który ma prawo działać w toku całego postępowania (zarówno przygotowawczego, jak i sądowego), daje gwarancję, że o ochronę praw oskarżonego będzie dbał profesjonalista, który zna procedurę i będzie czuwał, aby organy ścigania oraz sąd jej przestrzegały. Jego rola polega również na udziale w czynnościach procesowych (w przesłuchaniu oskarżonego, świadków, biegłych), na inicjowaniu postępowania dowodowego, doradzaniu czy składaniu środków zaskarżenia od niekorzystnych orzeczeń.
Trzeba pamiętać, że sprawy oparte o tzw. błąd medyczny są z reguły sprawami trudnymi, wymagającymi od prowadzącego je adwokata doświadczenia i wiedzy, które zdobyć można jedynie poprzez aktywny udział w postępowaniach, a więc w praktyce.
Oskarżony ma prawo do składania wniosków dowodowych. Jest to niezwykle ważne uprawnienie, pomimo tego, że w procesie karnym oskarżony nie ma obowiązku dowodzić swojej niewinności. W ramach tego uprawnienia oskarżony ma prawo domagać się przesłuchania świadków, dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, przedłożenia przez placówki medyczne dokumentacji lekarskiej związanej z leczeniem pacjenta i wszelkich innych, dopuszczalnych przez prawo, które pozwolą udowodnić podnoszone twierdzenia.
Oskarżony ma prawo do składania wyjaśnień, ale również do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na poszczególne pytania. Zalecam przemyślenie w jakim momencie procesu najlepiej złożyć wyjaśnienia. Należy też pamiętać, że oskarżony ma prawo do składania wyjaśnień co do każdego przeprowadzonego dowodu.
Kolejnym ważnym uprawnieniem procesowym jest możliwość zadawania pytań świadkom i biegłym w trakcie ich przesłuchania. Specyfiką spraw z błędów medycznych jest przesłuchiwanie świadków i biegłych, którzy posiadają wiadomości specjalne z zakresu medycyny. Dlatego przygotowanie do ich przesłuchania, jak i sama czynność, powinny zostać wcześniej starannie zaplanowane i dobrze przemyślane, a udział oskarżonego w tych czynnościach jest bezcenny.
Oskarżony ma prawo wglądu do akt sprawy sądowej, uzyskiwania kopii i odpisów, otrzymywania odpisów orzeczeń z uzasadnieniem. Znajomość zawartości akt sprawy jest niezwykle ważna. Pozwala ustalić linię obrony, rzetelnie przygotować się do rozpraw, do przesłuchania świadków i biegłych oraz sprawdzić czy postępowanie było należycie prowadzone.
Prawo do skarżenia niekorzystnych orzeczeń pozwala na weryfikację podjętych decyzji przez organy procesowe.
Oskarżony w postępowaniu karnym ma szereg uprawnień, ale i obowiązków. Wiedza o nich pozwala na podjęcie skutecznej obrony.